بیماری اوتیسم چیست و چه چالشهایی دارد؟
اوتیسم نوعی شرایط پیچیدهی عصبی-رفتاری است و اختلالات فرد در تعاملات اجتماعی و رشد کلامی و مهارتهای ارتباطی همراه با رفتارهای تکراری و سخت را شامل میشود. به دلیل گستردگی علائم، بیماری اختلال طیف اوتیسم (ASD) ناگذاری شده است. این بیماری اختلال در طیف وسیعی از مهارتها در سطوح مختلف را شامل میشود.
بیماری اوتیسم درجات مختلفی دارد. ممکن است در فردی بهشکل یک نقص ساده بروز کند که تا حدی باعث محدود شدن زندگی طبیعی بیمار خواهد شد و در فرد دیگر امکان دارد ناتوانی شدیدی ایجاد شود که در آن به مراقبتهای اساسی مورد نیاز است.
کودکان مبتلا به اوتیسم دارای مشکلات ارتباطی هستند و در درک تفکرات یا احساسات سایرین ناتوان هستند؛ بنابراین انتقال احساسات از طریق ژستها، کلمات، لمس کردن یا حالات صورت برای آنها دشوار است.
یک کودک اوتیسمی که بسیار حساس است، امکان دارد در مواجهه با تماس، صداها، بوها یا دیدن مناظری که برای دیگران عادی است، با مشکلاتی جدی یا در برخی موارد دردناک مواجه شود.
کودکان مبتلا به اوتیسم امکان دارد قادر به انجام دادن حرکات بدنی تقلیدی و تکراری مانند قدم زدن، تاب خوردن یا دست زدن باشند و نسبت به مردم واکنشهای غیر معمول از خود نشان دهند. گاهی به اشیا بهشدت وابسته میشوند و پذیرای تغییرات در روال عادی زندگی نیستند، بهنحوی که ممکن است رفتارهای پرخاشگرانه از خود نشان داده و به خودشان صدمه بزنند. گاهی اوقات امکان دارد بههیچ وجه متوجه اشیا، افراد یا فعالیتهای اطراف خود نشوند. برخی از این کودکان تشنجهای شدید را تجربه میکنند؛ در برخی موارد این تشنجها در دوران بلوغ اتفاق میافتند.
اختلالات شناختی در برخی از افراد مبتلا به بیماری اوتیسم شایع است . بر خلاف اغلب اختلالات شناختی معمول که با تأخیر در تمامی زمینههای رشد تشخیص داده میشوند، اوتیسمیها گاهی دارای مهارتهای مختلفی هستند. این افراد شاید در برقراری ارتباط با سایرین ناتوان باشند، اما در زمینههای دیگری مانند ساخت موسیقی، طراحی، حل کردن مسائل ریاضی یا حفظ کردن برخی مطالب مهارتهای خارقالعادهای دارند و همچنین در تستهای هوش غیر کلامی دارای هوش متوسط یا حتی بالایی هستند.
نشانههای بیماری اوتیسم
علائم این بیماری معمولا در سه سال اول زندگی خود را نشان میدهند و در برخی از کودکان از بدو تولد قابل مشاهده است. برخی دیگر ابتدا طبیعی به نظر میرسند، اما از ۱۸ تا ۳۶ ماهگی بهطور ناگهانی علائم این بیماری در آنها دیده میشود. به هر حال اینطور تشخیص داده شده که علائم ناهنجاریهای ارتباطی تا زمان حضور یافتن در جامعه مشخص نمیشوند. بیماری اوتیسم در پسران چهار برابر بیش از دختران مشاهده شده است. اوتیسم دارای هیچ محدودیت قومی، نژادی یا اجتماعی نیست، سبک زندگی یا تحصیلات و میزان درآمد خانواده نیز هیچ تأثیری روی کودکان مبتلا به اوتیسم ندارد. روند این بیماری رو به رشد است و هنوز کاملا معلوم نیست، رشد بیماری به تشخیص آن مربوط است یا به دلیل بروز بیماریهای دیگری اتفاق میافتد.
اوتیسم تنها یک سندروم است که تحت عنوان اختلالات طیف اوتیسم شناخته شده است. سایر اختلالات ارتباط اجتماعی یا بیماریهای شناخته شده در محدودهی این طیف عبارتند از:
اختلال درخودماندگی
خیلی از افراد با شنیدن کلمهی اوتیسم ، اختلال درخودماندگی را متصور میشوند. اختلال در تعاملات اجتماعی، برقراری ارتباطات و بازیهای تخیلی در کودکان زیر ٣ سال، اختلال درخودماندگی گفته میشود.
سندرم اسپرگر (Asperger)
کودکان مبتلا به این سندروم، به مشکل زبانی دچار هستند و در تست هوش میانگین هوشی بالاتر از متوسط دارند، اما مانند کودکان اوتیسمی در برقراری ارتباطات اجتماعی دارای مشکل و محدودیت هستند.
اختلال فراگیر رشد (PDD) یا اوتیسم آتیپیک
این اختلال یک دستهی عمومی و فراگیر است و شامل کودکانی میشود که برخی از رفتارهای اوتیسمی را دارند، اما در سایر دستهها قرار نمیگیرند.
اختلال فروپاشی دوران کودکی
کودکان مبتلا به این اختلال حداقل تا دوسالگی رشد نرمالی دارند و پس از آن بخش بزرگی از مهارتهای ارتباطی آنها مختل میشود. این اختلال بسیار نادر است و بسیاری از پزشکان متخصص بیماریهای ذهنی نسبت به آن تردید دارند و بهعنوان یک بیماری درنظر نمیگیرند.
عوامل ایجاد بیماری اوتیسم
بهدلیل ژنتیکی بودن بیماری اوتیسم، بسیاری از محققان، ترکیب خاصی از ژنها را عامل ایجاد بیماری اوتیسم در کودک میدانند، اما عواملی مانند سن بالای پدر یا مادر باعث افزایش احتمال ابتلای کودکان به اوتیسم میشود.
درصورت مصرف داروهای چاقی مفرط، دیابت و مُسکنها در دوران بارداری، احتمال ابتلای کودک به اوتیسم افزایش مییابد. در برخی موارد، یک اختلال متابولیک مادرزادی ناشی از عدم حضور یک آنزیم و سرخجه میتواند عامل اوتیسم باشد. اگرچه گاهی اوقات دلیل مشخصی برای اوتیسم موجود نیست، هیچ شواهدی هم مبنی بر دخالت واکسیناسیون در بروز اوتیسم وجود ندارد.
محققان وجود اختلالاتی در بخشهایی از مغز را عامل اوتیسم میدانند. وظیفهی این بخشها، تفسیر پیامهای دریافتی از اندامهای حسی و پردازش گفتار در مغز میباشد. همچنین تأثیر محیط روانی اطراف کودک و رفتار مراقبان او، بهعنوان یک عامل تشخیص داده نشده است.
- ۹۸/۱۰/۲۱